Sən ağa, mən ağa
Dos. İlham Əhmədov:
İndi bir çox sahələrdə menecerlərin sayı, mütəxəssislərin sayından dəfələrlə çoxdur, ona görə də iş getmir.
İndi konkret sahədən xəbəri olmayanları bu sahələrə rəhbər təyin edirlər və deyirlər: " ...nə olsun bu adam sahəni bilmir, o menecerdir. İdarəetməni aparacaq. Amerikada da belədir."
Bu səhv düşüncə indi bir çox sahələrdə özünü göstərir, 8-10 ildir ki, belədir. Nəticədə bir çox sahələr xeyli geriləyib. Amerikada v.s. ölkələrdə özünü doğruldan bu yanaşma, niyə bizdə özünü doğrultmadı?
Çünki, bir çox məsələlərdə Amerikadan, Avropadan biz hələ 50- 100 il geriyik.
Orda, bizdən fərqli olaraq kütləvi korrupsiya yoxdur. Kadrlar öz yerindədir, öz işini bilir və icra edir, məsuliyyətlidirlər, savadsız və saxta diplomlular yoxdur, dövlət büdcəsi hesabına qohum, dost-tanışa vəzifə, yüksək maaş və əlavələr təyin etmirlər. Hamı dövlətin inkişafını düşünür, şəxsi mənafeyini yox. Orda az maaş alıb daim oğurluq haqqında düşünən məmurlar yoxdur.
Yəni, bizim Amerika olmağımıza lap çox var.
Sahəni bilməyən naşı menecerlər dövlət idarəetməsinə gələndən sonra bizdə tənəzzül sürətləndi.
ABŞ -da normal fəaliyyət göstərən təhsil sistemi, universitetdir hamısı. Onları idarə etməyə nə var ki? Onlar menecerlərsiz də yaxşı fəaliyyət göstərə bilərlər uzun müddət. Orda ənənə, normal strategiya, normal maliyyələşmə var, müsbət təcrübə var, hərə öz yerindədir, öz işini bilir və icra edir.
Bizdə təhsil sistemi və universitetlərin əksəriyyəti bərbad haldadır. Menecerlər bu müəssisələri əvvəl işlək hala gətirməlidir, sonra öz menecerlik məharətini göstərməlidir. Amma sahəni bilmədiyi üçün o, heç vaxt xarab mexanizmi işlək hala sala bilməyəcək.
Konkret olaraq təhsildəki vəziyyət sınmış, motoru dağılmış avtomobilə oxşayır, avtomobili söküb, yenidən yığmaq lazımdır. Bunu sürücü edə bilməz, bu çilingərin və mototistin işidir. Sonra sürücü avtomobili idarə edə bilər. Bu halda sürücü menecer rolundadır.
Konkret halda, əgər menecerdə islahat ideyası yoxdursa, sahəni mükəmməl bilmirsə, o çökmüş sistemi necə yenidən yığa bilər?
Sovet vaxtının elmi və təhsili öz vaxtında dünyanın ən qabaqcıllarından olub. Yoxsa sıfırdan yeni qurulan, savadsızlar diyarı 40-50 ilə necə sürətli inkişaf edərdi? Sovet vaxti bu sahəyə aidiyyatı olmayan adamı heç vaxt elm ya təhsil təşkilatçısı qoymazdılar. İndi bir naşı adamı rəhbər təyin edirlər, o da bütün peşəkarları çıxardıb özü kimiləri ilə əvəz edir (guya komanda yaratdılar), sahə də tam batır. İdarədə 1 menecer olar, qalanları peşəkar olmalıdır ki, menecerə işi öytətsinlər, yol göstərsinlər, məsləhət versinlər, ideya versinlər. İndi hamısı menecerdir, mütəxəssis yoxdur kollektivdə. Bəs işi kim aparacaq?
Buna el arasında deyirıər: " Sən ağa, mən ağa, inəkləri kim sağa?"
Paralel.az