"Uzun müddətdir ki, yeni dərs kitabı üzərində çalışırdıq. Nəhayət bu gün son çalışmaları başa vurduq, nəşriyyata təqdim etmək üçün tam hazır vəziyyətə gətirdik. 

RƏQƏMSAL MALİYYƏ, Baku-Gəncə,810 səhifə 

Bu kitab mənim bir il əvvəl dərc etdirdiyim "Rəqəmsal keçid və elmi texnoloji inkişafın sürətləndirilməsi zəruriliyi" kitabının davamı olaraq qiymətləndirilə bilər. 

Kitabda Maliyyənin  təşkili, idarə edilməsi və planlaşdırılması prinsipləri çağdaş elmi-rəqəmsal təşkil mövqeyindən təhlil edilmiş, həm dövlət, həm də bununla əlaqədar özəl (sahibkarlıq) maliyyə işinin müxtəlif yönləri, beynəlxalq və regional maliyyə münasibətləri geniş işıqlandırılmışdır. Sosializm düşərgəsi ölkələrindəki (SDÖ) maliyyə elmi Qərbdəki maliyyə elmindən xeyli fərqlənir. Müəlliflər dünyanın bir çox bölgələrindəki iş təcrübəsindən bəhrələnərək həmin iri regionlarda istifadə olunan maliyyə terminlərinin və maliyyə işinin öyrənilməsi prinsiplərinin müvafiq ortaq məxrəcini tapmağa çalışmışdır. Əsərdə SDÖ və Qərb maliyyələri nəzəri və praktik cəhətdən ümumiləşdirilmiş, müasir rəqəmsallaşma şəraitində həmin regionlarda fəaliyyət göstərən rəqəmsal maliyyənin bütün aspektləri və istiqamətləri nəzərdən keçirilmişdir. Tədqiqat obyekti kimi bütün dünya iqtisadiyyatı, o sıradan hazırda rəqəmsal keçid dövrünü yaşayan ölkələrin iqtisadiyyatı seçilmişdir. Keçid dövru maliyyə sisteminin rəqəmsallaşmasına,  maliyyə elminin klassik hümanitar elmi konteksindən çıxıb maliyyə mühəndisliyinə və maliyyə texnologiyaları sisteminə keçməsinə, bu elmin süni intellect, maliyyə data sayəns, maşın lörninq, neyron şəbəkələri metodları ilə öyrənilməsinə, müasir texnologiyalar əsasında maliyyə münasibətlərinin və maliyyə bazarının qloballaşmasına xüsusi diqqət yetirilmişdir.

Kitab, əsasən, bakalavr, magistr və doktorluq tələbələri və müəllimlər üçün nəzərdə tutulsa da, o, bütövlükdə SDÖ və Qərb mütəxəssislərinə də faydalı ola bilər: buradakı problemlər ilk dəfə olaraq  dünya maliyyə elmi nəzəriyyəsindəki və təcrübəsindəki iki əsas formanın – klassik və rəqəmsal idarə etmə sisteminin  vəhdəti şəklində nəzərdən keçirilmişdir. 

Bu dərs kitabını fərqləndirən xüsusiyyətlər:

1. Əvvəla, dünya miqyasında  Rəqəmsal maliyyə (Digital finance) adında hazırlanan ilk universal dərs vəsaitidir. Dünya miqyasında bu elmə həsr olunan  monoqrafiya, məqalə, təhlil çoxdur, amma, dərs vəsaiti kimi tam yenidir, Azərbaycanda isə birinci dərc olunan elmi materialdır.

2. Bu əsər hazırda da  çalışdığım üç universitetin kollektivinin köməyi və fəal iştirakı ilə hazırlanmışdır. BMU, UNEC və ADAU. Hər üç universitet ciddi proqressdədir, yəni sürətli inkişafdadır. 32 min dünya universitetlərinin reytinq cədvəlində son iki ildə BMU  10 min universiteti geridə buraxmışdır və respublika üzrə 7-ci yerə qalxmışdır.  UNEC 3 min universiteti geridə buraxmış və  respublika üzrə ikinci yerə çıxmısdir. Proqnozlar göstərir ki, yeni ilə birinci yerə çıxacaq  ADAU həmçinin 2000 universiteti geridə buraxmışdır. Kollektiv çalışmalar elmdə daha böyük effekt verir. 

3. Dərsliyin işlənilməsinə dünya miqyasında ilk dəfə olaraq köməkçi müəllif kimi tələbələr cəlb olunmuşdur. Yuxarıda göstərilən bütün üç universitetdən mənim ən istedadlı   tələbələrim kitabın hazırlanmasında iştirak etmişdilər. Məsələ burasındadır ki, dərsliyin ən böyük müştərisi, yəni, istifadəçisi tələbələrdir. Məhz onlar daha yaxşı başa düşür, dərsliyin necə olmasını onlar daha yaxşı dərk edir. 

4. Kitabda qoyulan məsələlər problem xarakterlidir və problem mühazirələr üçün yaxşı vəsaitdir. Azərbaycanda baş verən son 35 ilin üç keçid (bazar iqtisadiyyatına keçid, əyalət iqtisadiyyatından müstəqil dövlət idarəçiliyinə keçid və hazırkı  rəqəmsal keçid) vəhdətdə və qarşılıqlı əlaqədə təhlil olunmuş, problemlər aşkarlanmış və həlli yolları göstərilmişdir.

Azərbaycanda ilk dəfə olaraq bir çox elmlərin, o cümlədən, Finansallaşma (Finacialisation) Maliyyə mühəndisliyi, Maliyyə texnologiyaları (Fintech), Maliyyə data elmi (Financial data science), Neyrofinancenet, Maşın lörninq, Kriptovalyutalar, Rəqəmsal manat, Rəqəmsal pul dövriyyəsi, Özəl valyutalar və s., geniş izahatı verilmiş, ölkəmizdə tətbiqi öyrənilmişdir, dünya miqyasında ilk dəfə olaraq kosmosun, başqa planetlərin maddi və maliyyə  resurslarını da əhatə edən "Kainat maliyyəsinin" əsasları verilmiş, bu universal elmin daha geniş miqyasda tədqiqi zəruriyyəti göstərilmişdir. 

Bu özəl xüsusiyyətlər göstərilən dərs vəsaitinin yüksək səviyyədə alınmasına xeyli kömək etmişdir. 

Kitab planlaşdırdığımıza görə bu ayın sonuna oxucuların istifadəsinə veriləcək." 

Dərin hörmətlə i.e.d.,prof. Saleh Məmmədov

Paralel.az