“Ölüm arabaları”
Sənaye, Mədən və Ticarət Nazirliyinin İranda istehsal olunan avtomobillərə verdiyi keyfiyyətli ulduzlara baxmayaraq, Behbahanda baş verən zəncirvari qəzada avtomobil təhlükəsizlik yastıqlarının açılmaması yerli avtomobillərin nə qədər keyfiyyətsiz və təhlükəli olduğunu göstərdi; Bəs bu avtomobillərdən hansı daha təhlükəsizdir?
“Behbahan qəzasında qəzaya uğrayan 59 avtomobilin heç birinin təhlükəsizlik yastığı açılmayıb”, - deyə yol polisinin rəisi Kamal Hədianfər bildirib. Hansı avtomobilimiz var? Niyə ölüm arabaları istehsal edirik? Məsul qurğular nəqliyyat vasitələrinin keyfiyyətinə nəzarət etməlidir. “Niyə standartlara əməl olunmur?”
“Ölüm arabaları” uzun illər İranda istehsal olunan avtomobillərə verilən addır, bu avtomobillərin keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə çox təsir etmir.
İran istehsalı olan avtomobillərin 80%-nin əsası iki avtomobilə - Pride və Peugeot 405-ə aiddir ki, onların hər ikisi o zamanlar dünyada ən pis təhlükəsizliyə malik idi. Təhlükəsizliyi aşağı olduğu üçün illər əvvəl tərk edilmiş qürur. Peugeot 405 və onun qəza testində aşağı təhlükəsizliyi də təhlükəsizlik baxımından Peugeot rekordunun mənfi cəhətlərindən biridir.
platformasında hazırlanıb. Bu platforma hazırda Tiba, Saina və Quick avtomobillərində istifadə olunur.
Saipa iddia edir ki, bu avtomobildə iki təhlükəsizlik ulduzu var. Amma bu yaxınlarda baş vermiş qəza və Saipa məhsullarının təhlükəsizlik yastığının açılmaması onu göstərir ki, bu avtomobil və onun platforması təhlükəsizlik baxımından tamamilə rədd edilib.
Peugeot 405 platforması Peugeot Pars, Samand, Dena və Soren-də dəyişikliklərlə istifadə olunur. Bu platforma mahiyyətcə köhnədir və 30 il əvvələ aiddir. Hətta istehsal zamanı platforma təhlükəli idi və avtomobilin çarpışma testində ortada əyilmişdi. Ancaq bu məhsul illərdir istehsal olunur.
Qəza zamanı hava yastığının açılmaması bir yana, bu avtomobillərdə gündəlik əyləc yoxdur və sabitliyə nəzarət sistemi yoxdur. Bu avtomobillərin hamısı təhlükəsizlik standartları baxımından rədd edilmiş sayılır.
Avtomobil üçün başqa bir platforma şahindir. Bu platforma 2000-ci ildə Toyota Yaris tərəfindən hazırlanmışdır. İrandan kənarda bu platformada inşa edilən avtomobillər mahiyyət etibarilə qeyri-sabitdir və 70 km/saatdan yuxarı sürətlə maral sınaqlarından keçə bilməyib.
Toyota Yaris bu il stabillik baxımından ən zəif avtomobillərdən biridir. Saipa iddia edir ki, Şahin avtomobilində üç təhlükəsizlik ulduzu var.
Dünyanın heç bir təhlükəsizlik institutu bu iddianı təsdiqləməyib. Bu avtomobilin hansı institutda sınaqdan keçirildiyi bəlli deyil, lakin bu avtomobilin kuzovunun və onun nazik təbəqələrinin keyfiyyətinin aşağı olması barədə məlumatlar dərc olunub.
Bu avtomobil bazara daxil olduğu vaxtdan bir ildən az müddətdə bir neçə dəfə yanıb, dayanıqlığa nəzarət sistemi ilə təchiz olunmayıb və mövcud standartlara görə, avtomobil təhlükəsizlik baxımından köhnəlmiş sayılır.
PF platforması adlanan növbəti platforma Peugeotdur. Platforma ilk dəfə Peugeot 206-da istifadə edilib və 30 il əvvəl təhlükəsizlik baxımından orta səviyyəli platforma idi, lakin uzun illərdən sonra onu çox da təhlükəsiz hesab etmək olmaz.
Bu platformanın hazırlanmış versiyası İranın avtomobil sənayesinin ən son məhsulu olan Tara avtomobilində istifadə olunur. Bu avtomobil İran istehsalı olan yeganə məhsuldur ki, sabitliyə nəzarət sistemi var. İstehsalçı onun üç təhlükəsizlik ulduzuna malik olduğunu iddia edir, lakin bu avtomobilin qəza testi hələ dərc olunmayıb və heç bir təhlükəsizlik institutu bu avtomobili təsdiqləməyib.
İranın açıq bazarında bu avtomobilin qiyməti dünya bazarında tam təhlükəsiz avtomobil sayılan Mazda 3 kimi avtomobillə eynidir. Bu o deməkdir ki, iranlı istehlakçı qlobal bazarda təhlükəsiz avtomobilin pulunu ödəyir və ən optimist halda təhlükəsizlik baxımından orta səviyyəli avtomobil sürür.
İranın avtomobil sənayesinin digər məhsulları əsasən ikinci dərəcəli yığılmış Çin avtomobilləridir ki, onların əksəriyyətinin təhlükəsizliyi aydın deyil və ya zəifdir.
Şahnaz
Paralel.az