Onun adı nə?

 Ali təhsil almaq bütün zamanlarda prestijli sayılıb. Əslində, təhsilli olmaq elə prestijdir, ta ki, məzun olandan sonra mümkün iş imkanı dərhal olmasa da, yarana bilsin. Ali təhsil ocaqlarının məzunları hələ təhsil illərindən belə, harda iş tapmaq barədə baş sındırmasın, stress keçirməsin, bu istiqamətdə sadəcə, özünü yormasın ...

Bunun köklü səbəbləri var, əslində. Çünki ölkəmizdə ali təhsilli mütəxəssislərin sayı işləyənlərlə tərs-mütənasibdir. Bu, xoşagələn, arzuolunan hal olmasa da, acı reallıqdır.

Sadə, adi bir hesablama aparsaq, ali təhsil ocaqlarına qəbul olunanların, elə həmin il də məzun adı alanların sayının iş yerləriylə uyğunsuzluğu, heç bir halda üst-üstə düşmədiyi aydın olar. Fəqət, məqsədimiz quru statistik rəqəmlərdən bəhs etmək, yaxud, dəmir faktı sadəcə olaraq diqqətə çatdırmaq deyil. Məqsəd təhsilli şəxslərin sonrakı mərhələdə işlə təminatı məsələsidir ki, bunun üçün də ciddi-cəhdlə düşünmək və mümkün həll yolu tapmaq lazımdır.

Bu məqamda, orta peşə pilləsi yada düşür ki, onu da nədənsə, bütövlükdə hamı prestijli təhsil növü hesab etmir. Lakin əhalinin hamısının birmənalı şəkildə ali təhsil almaq kimi bir öhdəliyi, məcburiyyəti olmadığı üçün, təhsilin bu növü də yad hesab edilməməli, ona ögey münasibət göstərilməməlidir.

Orta peşə təhsilinə münasibət dəyişsə, işlə bağlı uzun illərin problemini də hardasa, həll etmək olar. Gərəkdir ki, mütləq və mütləq ali təhsil diplomuna yönəlik prestijli görüntü sevdasını məhv edərək necə deyərlər, bir işin qulpundan yapışasan.

Bunu etmək mümkün olsa, istəyərək və bəzən də istəmədən ali təhsil pilləsini bitirən məzunların heç yerdə iş tapmamaq problemi də qismən həll olunar. İstəmədən sözünü ona görə işlədirəm ki, çox zaman ali təhsil arzusunda olmayanların valideyn arzusu və təpkisiylə bu istiqaməti seçməsi təcrübəsi mövcuddur. Könüllü və sevərək ali təhsil yolunu seçənlərin hələ işlə bağlı problemi varsa, məcburi şəkildə bunu edənlərin durumunu təsəvvür etmək heç də çətin deyil.

Deməli, sadaladığım və toxunmadığım məqamlara diqqət etsək, ali təhsillə bağlı və sonradan yaranan çətinlikləri nəzərə alaraq, ən uyğun və düzgün yolu seçmək vacibdir. Yəni məcburiyyətdən, istəmədən, kimlərinsə diktəsiylə ali təhsil almaqdansa, peşə yönümlü bir ixtisasa sahib olmaq yetər. Yetər ki, buna istək və realist düşüncə olsun.

... Nə qədər ki, həyat var, onun tələbinə uyğun da peşələr, sənətlər mövcuddur. Ali təhsilə illərlə vaxt, dözüm, əsəb, maddi vəsait və s. sərf edərək, sonunda da işsiz-gücsüz qalmağın fonunda, istənilən və çoxsaylı sənətlərin sənətkarı olmaq daha düzgün seçim, uyğun variant deyilmi?!

Bir də ki, prestij təkcə quruca bir sənəddə, adda deyil, bunu açıq-aşkar qəbul etməsə də, əslində, hamı bilir. O zaman, görüntüyə aldanmaq gərək deyil. Bu aldanışın kiməsə doğru yol göstərdiyini görən olmayıb, zatən.

Bir sözlə, istədiyi sahənin dəyərli mütəxəssisi kimi ali təhsil almaq istəyənlərin də, öz arzusuyla kamil bir sənətkar olmaq istəyənlərin də yoluna daş atılmamalıdır .

Çünki o daşlardan qurulan sədd sonradan onun özünün də, cəmiyyətin də həlledilməyən iş probleminə çevrilir.

Nigar Orucova