Ərəblər arvadlarına “avrat” deyirlər, bu da “paça” deməkdir. Türklər də məni Xanım, yəni evimin sahibi adlandırırdı. Fərq budur. Rabia ərəbcə “dördüncü” deməkdir. Göründüyü kimi mübarək və mənalı bir ad deyil. Çünki ərəb mədəniyyətində qız uşaqları insan sayılmadığı üçün qızı olanlar ad qoymur, nömrə verirdilər. Vahidə ad deyildi, birinci məna daşıyırdı. İlk doğulan qıza verilən nömrə idi. İkincisi ikinci demək idi, ikinci qızı olan birinə verilən nömrə idi. Selase və Bite adları üçüncü, üçüncü doğulan qızlara verilən nömrə demək idi. Rabia da dördüncü demək idi, dördüncü doğulan qıza verilən nömrə idi. Bizimkilər də Rabiənin çox müqəddəs və dini bir ad olduğunu düşünürlər. Bilmirlər ki, ərəblər insan saymadıqları, adını çəkməyi lazım bilməyən qızlarına belə nömrə verirdilər. Eynilə maşınlara taxılan nömrələr kimi.! Ərəblər dünya qurulandan bəri qızlarını diri-diri basdıran mədəniyyətə malik yeganə xalqdır... Bunun əsas səbəbi; Sələmçiliklə məşğul olan, verdikləri pulu hədsiz faizlə ödəyə bilməyən insanların qız və arvadlarını ələ keçirib bazara çıxaran ədalətsiz və əxlaqsız ərəb hökmdarlarının əlinə düşməkdən qorxan ərəblər, Onlar yeni doğulan qız uşaqlarını diri-diri basdırmaqla bu aqibətdən qoruduqlarını düşünürdülər.

Bəs o dövrlərdə türklər necə idilər? Türklər qızlarına, qadınlarına dəyər verən, onlara qayğı göstərən, onlara insan kimi baxan, sərkərdə, xan kimi yetişdirən təkallahlı bir xalq idi. Və insan haqları baxımından çağdaş mədəniyyət nümunələri verən qabaqcıl xalqlardan biri idi. Əski türkcədə namus sözü yox idi, çünki namussuzluğun nə olduğunu bilmirdilər! Türk ənənəsində qadınlar; Dostdu, qadın anaydı, qadın aşiqdi, təkbaşına bir dövlətdi. Türklər müsəlman olub ərəb mədəniyyəti gələndə qadınlar qadın olduqlarına peşman oldular! Qadınların döyülməsi təəssüf ki, türklərin ərəb mədəniyyəti ilə tanış olduqdan sonra başlayan bir şeydir. Qədim türk mədəniyyətində və adət-ənənələrində qadına həmişə böyük hörmət göstərilib.

Müəllif:Məhmət Ruşen Polat

Paralel.az