Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, dünyada kişilərin ömrünün qadınlardan daha yüksək olduğu cəmi 3 ölkə var - planet üzrə orta göstəricilər kişilər üçün 70, qadınlar üçün 75-dir. 

Bunlar hansı ölkələrdir və niyə belə demoqrafik göstəricilərə malikdirlər?

Paralel.az xarici mediaya istinadən həmin ölkələri təqdim edir.

Qətər

Yaxın Şərqin ən zəngin güclərindən biri, adambaşına düşən ümumi daxili məhsulla dünya lideri və səhiyyə xərclərinə görə ərəb ölkələri arasında rekordçudur.

Qətər tibb sistemi xidmətlərin əlçatanlığı, yüksək ixtisaslı işçiləri və ən son avadanlıqları ilə seçilir. Ölkədə kişilər üçün orta ömür uzunluğu 78, qadınlar üçün isə 76,6 ildir.

İordaniya

İordaniya Krallığı şimalda Suriya ilə cənubda Səudiyyə Ərəbistanı arasında sıxışdırılmış tamamilə fərqli şəraitdədir. Dövlətin ərazisinin 90 faizdən çoxunu səhralar tutur. Coğrafi yerləşmə məhdud resursları, əsasən su və enerjini müəyyən edir.

Krallıq yüksək yoxsulluq, işsizlik, inflyasiya, yüksək cinayət və səhiyyənin aşağı səviyyəsi ilə xarakterizə olunur. Bununla belə, İordaniyada kişilər orta hesabla 78,8 il, qadınlar isə 77,1 il yaşayır.

Əfqanıstan

Əfqanıstanın iqtisadiyyatı və təbabəti daha acınacaqlı vəziyyətdədir. Vətəndaş müharibəsindən və xarici müdaxilədən sağ çıxan, inkişaf etməmiş aqrar dövlət tamamilə xarici yardımdan asılıdır. Və bu yaxınlarda Amerika qoşunlarının ölkədən çıxarılmasından və islam radikallarının hakimiyyətə gəlməsindən sonra həyat səviyyəsi daha da aşağı düşüb.
Əfqan səhiyyə işçilərinin əksəriyyəti qonşu ölkələrə mühacirət edib. Əhalinin hər 100 min nəfərinə cəmi 11 həkim və 18 tibb bacısı düşür. Əhalinin dörddə birinin səhiyyə xidmətinə çıxışı yoxdur. Burada hər iki cins üçün orta ömür uzunluğu demək olar ki, eynidir: kişilər üçün 63,3 il, qadınlar üçün 63,2 il.

Niyə rifah baxımından fərqlənən bu ölkələrdə kişilər qadınlardan daha çox yaşayır?
Əslində, bu qaydadan daha çox istisnadır. Ümumiyyətlə, region nə qədər yoxsul olarsa, cinslər arasında gözlənilən ömür fərqi bir o qədər az olar. Qadınlarda aşağı göstəricilər mamalıq xidmətinin aşağı səviyyədə olması və hamiləliklə bağlı yüksək risklərlə bağlıdır.

Bununla belə, başqa bir amil mühüm rol oynayır - din. İslam ənənəsində qadın kişiyə tabedir və iş və ya təhsil seçmək azadlığına malik deyil. Onun üçün boşanma ərizəsi vermək çətindir, o, məhkəmələrdə müdafiə olunmur. Təəssüf ki, belə şəraitdə qadınlarla pis rəftar edilməsi, onların ömrünün azalmasına səbəb olur.

Əksinə, ən “mətanətli” kişilər müsəlman ölkələrində cəmləşib. Bu gün Mali və Mavritaniya, həmçinin kişilər və qadınlar üçün demək olar ki, bərabər ömür uzunluğuna malik İslam gücləri Qətər, İordaniya və Əfqanıstanın göstəricilərinə uyğun gəlməyə çalışırlar.

Amerikalı alimlərin fikrincə, çox yüksək və ya çox aşağı testosteron səviyyəsi gözlənilən ömrü qısaldır. Eyni zamanda, bu hormonun istehsalı açıq-saçıq filmlərə baxmaqdan, gözəl qadınlarla ünsiyyətdə olmaqdan və onların bədəninin kəskin nahiyələrini nəzərdən keçirməkdən 35 faizə qədər artır.

Müsəlman ölkələrində bu cür vəsvəsələr daha azdır və buna görə də kişilər daha sakit və daha uzun yaşayırlar. Ona görə də belə bir ömür uzunluğu İslam ölkələri üçün səciyyəvidir.