Putin özünü və bəşəriyyəti
bataqlığa soxdu
Bu tələ Rusiya üçün onilləirdir hazırlanırdı
Artıq hamının Ukrayna ilə Rusiya arasında baş verənlərdən xəbəri var. Ona görə də operativ məlumatları yox, bu hücumun bir sıra nüanslarını və nəticələrni təhlil etməyə çalışacağıq.
Birinci məqam ondan ibarətdir ki, rus və ukrayna xalqları eyni kökdəndir, bu millətlərin etnik mənşəyi, dili, mədəniyyəti və dini eynidir. Buna baxmayaraq, bu iki xalqın qurduğu dövlətlər hazırda real müharibə həyatı yaşayır. Bu dəhşətdir, iki qardaş xalqın ordusu döyüşür, Rusiya silahlı qüvvələrinin mərmiləri öz soyuna tuşlanıb. Yəqin ki, orta məktəbi sovetlər dönəmində bitirən insanlar "Kiyev Rus dövləti" ifadəsi ilə tanışdırlar. Məlumdur ki, slavyanlar da iki qrupa bölünür - şərq və qərb slavyanları. Şərqi slavyanlar da üç qola malikdirlər - ruslar, ukraynalılar və belaruslar. Kiyev Rus dövlətinin əsası 882-ci ildə knyaz Oleq Veşiy tərəfindən Kiyev və Novqorod knyazlıqlarının birləşdirməklə qurduğu ilk şərqi slavyan dövlətidir. Göründüyü kimi, Kiyev Rus dövləti həm də Rusiyanın və Belarusun yaranma mənbəyi olub. İndi belə çıxır ki, iki qardaş (Rusiya və Belarus) üçüncü, həm də böyük qardaşı məhv etmək qərarına gəlib. Doğrudan çox acınacaqlı və iyrənc bir vəziyyətdir. Bu hadisə orta əsrlərdə baş versəydi, bəlkə də anlamaq olardı. Amma 21-si əsrdə dövlətlərin öz vətəndaşlarının iradəsinin əleyhinə gedərək qardaş qırğını törətməsi fəlakətdir. Bəlkə də, bu işdə hər iki prezidentin - Putnlə, Zelenskinin də günahı var. Amma vətəndaş mövqeyindən baxanda Zelinskiyə haqq qazandırmaq mümkündür. Çünki o, Avropaya inteqrasiya siyasətini Ukrayna xalqının iradəsi ilə reallaşdırılır. Bu işdə Zelinskinin zorakılığı yoxdur, xalq öz təhlükəsizliyini NATO-nun üzvlüyündə görürsə, prezident hansı haqla bunun əleyhinə gedə bilər? Bu Ukraynanın daxili işidir. Putin isə iki ayağını bir başmağa dirəyib ki, Ukraynanın NATO üzvlüyü Rusiyaya təhdiddir və ona görə də, Moskva buna yol verməyəcək! Hansı haqla, beynəlxalq hüququn hansı maddəsi ilə - bu suala nəinki Zaxarova, Peskov, heç Putinin özü də cavab verə bilmir. Buna baxmayaraq, Rusiya qoşunları, artıq Ukraynaya soxulub. Rusiyanın apardığı 5-6 günlük müharibənin nəticəsi göstərir ki, Putin rejiminin şanlı ordusu da yoxdur, ola da bilməz. Təsəvvür edin ki, dünya neftinin yarıdan çoxunu ərazisində cəmləşdirən, dünyanın yarısını neftlə təmin edən ölkənin hərbi texnikası yanacaq tapa bilmir. Dünyaya silahlarının səmərəliliyi ilə "meydan oxuyan" bir ordunun ballistik raketlərinin heç biri hədəfi vura bilmir. Ona görə də son günlər rus ordusu bütün ölkə boyu əraziləri artileriya ilə bombalayır. Həmin mərmilərin də hamısı böyük şəhərlərdəki yaşayış binaların düşür. Bu da Putinin müharibə cinayətlərinin rəngini daha da tündləşdirir.
Bir neçə il əvvəl guya Həştərxan ərazisindən atılan ballistik raketlər min kilometirlərlə uzaqda olan Suriyadakı hədəfləri bir neçə metr xəta ilə vurmuşdu. Bəs indi necə olur ki, rus artileryası yüz kilometrlik məsafədən hərbi obyektləri vura bilmir, bütün mərmilər çoxmərtəbəli binalar düşür? Hər halda belə düşünmək istəməzdik ki, rus ordusu yaşayış binalarını qəsdən vurur, sadəcə olaraq bacardıqları budur, hərbi obyektləri nişanlayırlar, mərmilər isə bir neçə kilometir xəta ilə yaşayış binalarına düşür. Bəlkə də qəsdən belə edirlər ki, insanların gözünü qorxutsunlar.
Daha geniş prizmadan baxanda isə Rusiyanın indi düşdüyü vəziyyət onun üçün onilliklərlə hazırlanmış tələ kimi görünür. Qərb və Amerika birlikdə Rusiyaya qarşı dayanmaqdadır. Hətta, SSRİ-nin parçalanması, müstəqil respublikaların yaranmasını Rusiyanın parçalanmasının bir mərhələsi kimi də xarakterizə etmək olar. İndiki mərhələdə isə Rusiya yetərincə gücü olmadığı halda, əslində Ukraynaya deyil, Qarb dövlətləri, Amerika və Böyük Britaniyaya hücum edib. Ona görə də Rusiyanın Ukraynada qələbə çalması mümkün olmayacaq. Ola bilsin, müəyyən müddət çərçivəsində Rusiya Ukraynanın bir hissəsini işğal etsin, amma qarşıdurma bununla dayanmayacaq, uzanacaq. Rəqibləri Rusiyanın ikibaşlı qartalının başını, məhz Ukraynada əzməyi planlaşdırıb. Bu baxımdan biz Ukrayna prezidentini müəyyən mənada qınayırıq. Qərb və Amerika Rusiya ilə haqq-hesab çəkmək üçün başqa poliqon da tapa bilərdi. Yəni Zelenski istəsəydi, bəlkəm də Ukraynanı Rusiya ilə qarşıdurmadan yayındıra bilərdi. Bəlkə də, bu mümkün deyildi, dəqiq fikir söyləmək çətindir. Buna görə də hesab edirik ki, Putin də bu tələdən yayına bilərdi, lakin o, heç cəhd belə göstərmədi və asanlıqla Qərbin və Amerikanın tələsinə düşdü. Rusiya bu tələyə doğru hələ Luqansk və Donetskdə seperatçı rejimləri formalaşdıranda, Krmı işğal edəndə irəliləyirdi. Artıq Moskva tələdədir, istənilən gediş məğlubiyyətdir. Birinci məğlubiyyəti ondan ibarətdir ki, ölən də, öldürən də rusdur. İkincisi, Rusiya işğalçı siyasətini dayandırıb Ukraynadan çıxsa da, onun üzərinə qoyulan sanksiyalar götürülməyəcək. Çünki o sanksiyalar, sadəcə Rusiyanı çəkindirmək üçün deyil, Rusiyanı çökdürmək üçün tətbiq edilib. Putinə qarşı dayanan dünya bu sanksiyaları tətbiq etmək üçün çoxdan fürsət axtarırdı. Bu fürsəti isə Putin onlara çox asanlıqla verdi. Putin kürə kimi diyirlənərək ABŞ, Qərb v Böyük Britaniyanın tələsinə düşdü.
Fərqli bir rakursdan baxanda Rusiyanın düşdüyü bu tələni güc və ağılın qarşıdurması kimi də xarakterizə edilə bilər. Rusiya dünya əhalisinin iki faizinə malik olmasına rəğmən, dünyanın təbii sərvətlərinin 40 faizini öz ərazisində cəmləşdirib.
Moskva buna və nüvə silahına güvənərək dünyanın qarşısına çıxıb. Bu gün isə dünyada ağıl - elm və texnologiya o qədər inkişaf edib ki, güc və təbii sərvətlərin yaratdığı güvənc onun qarşısında acizdir. Rusiyanın Ukraynanı 72 saata işğal etmək planının puça çıxması bunun bariz nümunəsidir. Ağıl gücə qalib gəlir, hətta onu parçalayır...
Akif Nəsirli
Paralel.az