Müəllimlik peşəsi, cəmiyyətin formalaşdığı ilk dövrlərdən günümüzə qədər dərin dəyişikliklərə məruz qalmış və hər zaman vacib bir rol oynamışdır. İbtidai icma quruluşundan başlayaraq, bilik və təcrübənin nəsildən-nəslə ötürülməsi ehtiyacı yaranmışdır. O dövrlərdə müəllimlər rəsmi təhsil sistemi olmasa da, tayfaların yaşlı üzvləri və daha təcrübəli fərdləri idi. Onlar ovçuluq, əkinçilik və cəmiyyətin yaşaması üçün vacib olan bilikləri gənc nəsillərə öyrədirdilər.

Zaman keçdikcə, mədəniyyətlər inkişaf etdikcə təlim-tərbiyə işləri strukturlaşdırılmış forma almağa başladı. Qədim Misir, Yunanıstan və Roma kimi sivilizasiyalarda müəllimlik artıq bir peşə kimi tanınırdı. Bu dövrlərdə müəllimlər əsasən filosoflar, rahiblər və hökmdarların məsləhətçiləri idi. Onlar şagirdlərinə elm, fəlsəfə, sənət və cəmiyyətin idarə olunması kimi sahələrdə dərs verirdilər. Müəllimlər cəmiyyətdə xüsusi hörmətlə qarşılanır, onların öyrətdikləri biliklərin gənc nəsilləri formalaşdırdığı qəbul olunurdu.

Orta əsrlərdə kilsənin təhsildəki rolu genişlənməyə başladı və müəllimlik əsasən dini tədris vasitəsi ilə həyata keçirilirdi. Kilsə məktəbləri və universitetlər bu dövrdə təhsil mərkəzləri idi və müəllimlər dini liderlər tərəfindən təyin olunurdu. Bu dövrdə müəllimlik daha çox dini təlimlərə bağlı idi, lakin riyaziyyat, məntiq, astronomiya kimi elmi sahələr də tədris edilməyə başlanmışdı.

İntibah dövrü müəllimlik peşəsinə yeni bir mərhələ gətirdi. Elm və incəsənət sahəsində yeni kəşflər müəllimlərin bilik sahələrini genişləndirdi. Bu dövrdə müəllimlər təkcə dini tədris verən deyil, eyni zamanda dünyəvi elmlərlə məşğul olan insanlar olaraq tanındı. Universitetlər genişləndi və daha müasir təhsil formaları ortaya çıxdı.

XX əsrə gəldikdə, müəllimlik peşəsi təhsilin demokratikləşməsi ilə yeni mərhələyə qədəm qoydu. Təhsil, cəmiyyətin hər təbəqəsinə çatdırılmağa başlandı və müəllimlər artıq bütün səviyyələrdə, hər yaşdan şagirdlərlə işləyən mütəxəssislər oldular. Müasir dövrdə müəllimlər yalnız bilik ötürən deyil, həm də şagirdlərin sosial, emosional və psixoloji inkişafına töhfə verən şəxslər kimi qəbul olunurlar.

Günümüzdə müəllimlik peşəsi daha çox texnoloji inkişaflarla əlaqələndirilir. Müəllimlər artıq yalnız bilik verən deyil, eyni zamanda texnologiya və yenilikçi metodlarla tədrisi həyata keçirən təlimçilərdir. Onlar şagirdləri qlobal dünyaya hazırlayır, gələcəyin liderlərini formalaşdırır və cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynayırlar. Təhsilin qlobal səviyyədə rəqabət aparması üçün müəllimlər yeni metodlarla daim öz biliklərini artırmalıdırlar.

Nəticədə, müəllimlik peşəsi ibtidai icma quruluşundan bəri cəmiyyətin hər dövründə mühüm və vacib bir rol oynayıb. Hər dövrdə yeni tələblər və çağırışlar müəllimlik peşəsinin inkişafına və dəyişməsinə səbəb olub. Bu gün müəllimlər həm texnoloji yenilikləri izləyən, həm də gənc nəsilləri gələcəyə hazırlayan, cəmiyyətin dayağı olan əsas peşə sahibləridir.

Kamran Əsədov, Təhsil eksperti

Paralel.az