Məlum olduğu kimi   ölkə Prezidenti  İlham Əliyev  “Qarabağ Universitetinin yaradılması haqqında” Sərəncam imzalayıb.  Bu sərəncam təhsil sistemimiz qarşısında çox  ciddi vəzifələr qoyur.

Yeni yaradılacaq Qarabağ universitetini tam fərqli modeldə qurmaq lazımdır, əks halda, əvvəlki 51 universitetdən heç bir fərqi olmayacaq, yəni qlobal reytinqlərdə  mövqeyi zəif olacaq. Elə universitet qurmalıyıq ki, Qafqazın ən yaxşı universiteti olsun,  o cümlədən Ermənistanın da universitetlərindən güclü olsun.  

Sərəncamda qeyd edilir: “ ...Əhalinin dayanıqlı məskunlaşması və ərazilərin iqtisadi fəaliyyətə reinteqrasiyası istiqamətində müəyyənləşdirilmiş hədəflərin reallaşdırılmasında nəzərdə tutulan müasir yanaşmalar, o cümlədən qabaqcıl standartların, yüksək texnologiyaların tətbiqi və hər bir rayonun ixtisaslaşma sahəsinə müvafiq inkişafı yüksəkixtisaslı kadrların cəlb edilməsini şərtləndirir. ...

İşğaldan azad edilmiş ərazilərin iqtisadi potensialı, aparılan bərpa-quruculuq işləri, eləcə də əmək bazarının tələbləri regionda yüksəkixtisaslı kadrların hazırlığını həyata keçirən ali təhsil müəssisəsinin təşkili zərurətini meydana çıxarıb.”.

Bu  ciddi  vəzifələri  icra etmək üçün yeni  yaradılacaq  ali təhsil müəssisəsi İnnovativ Universitet olmalıdır.  Onun rəqabətqabiliyyətli və İnnovatıv olması üçün bizim  də müəyyən təkliflərimiz var. Bu yaxında ölkəmizin bir sıra  universitetlərində bu mövzuda təqdimat etdik (ADA universitetində, UNEC-də, ADPU-da, Azərbaycan Universitetində, Qərbi Kaspi Univrsitetidə v.s.). Təqdimat  universitetlərin professor-müəllim heyəti tərəfindən maraqla qarşılandı.

Düşünürəm ki, ETN bu işin məsuliyyətini dərk edir və son illər təhsil sahəsində  buraxdığı silsilə səhvləri daha təkrar etməyəcək.  

Beynəlxalq təcrübədə müasir universitetlərin  fəaliyyətinin əsas  istiqamətlərindən biri kimi innovasiyaların yaradılması, elmi-texniki nailiyyətlərin  transferi,  onların kommersiyalaşdırılmasıdir. Ölkəmizdə  bu gün 51 universitet  olsa da, bunların heç biri  nə sahibkar, nə tədqiqat, nə də innovativ universitet statusu qazana bilməyib.  Bu səbəbdən hesab edirik ki, yeni yaradılan universitet  elə əvvəlcədən innovativ universitet kimi layihələnməlidir.  Əgər biz belə bir innovativ universitet yarada bilsək (bu çox çətin,  amma mümkün məsələdir) bunun nəticəsində ölkədə innovativ fəaliyyət  də inkişaf edə bilər.  Qarabağ Universitetinin  innovativ xarakterli olması həm də Qarabağ regionunun innovativ inkişafına təkan verə  bilər.

Regionda ağıllı texnologiyaların tətbiqi perspektivi burada  güclü insan potensialının, innovativ düşüncəli kadrların tərbiyə edilməsini tələb edir.  Əgər bu ideyanı tam reallaşdırıla bilsək, yeni  universitet əlavə olaraq  yaratdığı  innovasiyaların hesabına pul qazana bilər. Burada regional texnoparklar yaratmaq, regional kadrların innovativ fəaliyyətə hazırlanması,  inkişafı üçün təlimlərin və təkmilləşdirmə kurslarının  təşkili  mümkün olar.   

Qeyd edək ki, beynəlxalq təcrübədə belə layihələrin hazırlanması üçün ciddi  resurslar (vaxt, pul və yüksək səriştəli komandalar v.s.) cəlb edilir, hansı ki, bizim reallıqda bu resurslar məhduddur.  ETN-nin indiki potensialını nəzərə alaraq, düşünürəm ki, bu universitetin qurulması ETN  üçün çox çətin olacaq.  Hesab edirik ki, Qarabağ Universitetinin  yaradılması ilə ETN yox,  Türkiyənin YÖK qurumu  məşğul olsa daha yaxşı nəticəsi olar.  Əks halda daha bir AMİ yaranacaq, hansı ki, təhsilimizə bir ləkə idi. Yaxşı ki, gec də olsa onu bağladılar.

Türk qardaşlarımız ordu quruculuğunda bizə yaxından dəstək verdiyi kimi, gərək təhsil quruculuğunda da dəstək olsunlar. Çünki, təhsilin normal qurulması ordudan da vacibdir.  "...sosial inkişafın, tərəqqinin hərəkətverici qüvvəsi, ölkənin ərazi bütövlüyünün və vətənin müdafiəsinin ən təsirli silahı TƏHSİLDİR. Təhsildəki boşluqlar digər sahələrdəki üstünlüklərlə doldurula bilməz. İlk növbədə TƏHSİL problemləri həll edilməlidir". (Professor Əziz Səncər)

Ümumiyyətlə təhsilimizin indiki ağır durumdan xilas etmək üçün qardaş Türkiyənin  “təhsil desantı”na ehtiyacımız  var!  Son illərin acı təcrübəsi göstərdi ki, təhsil islahatlarını düz aparmamışıq.  Bunun nəticəsidir ki, qəbul imtahanlarında əksər abituriyentlər  200- 250 bal toplayır. Universitetlərimiz qlobal reytinqlərində, PİSA- şagird nailiyyətlərinin beynəlxaq qiymətləndirilməsində, qlobal insan inkişafı indeksində (2023-cü ildə  bu siyahıda 98 -ci yerdə olduq), qlobal innovasiya reytinqlərində v.s. sıralamalarda  mövqelərimiz çox zəifdir.  Bu haqda vaxtı ilə bizim xeyli məqalələrimiz də olmuşdu.  Təhsili indiki ağır durumdan daha yaxşı vəziyyətə gətirmək üçün bundan sonra ən azı 10 il  vaxt lazım ola bilər, əgər bu gün fövqəladə addımlar atılarsa.

Bütün  bu çətinliklərə baxmayaraq, Qarabağ Universitetinin  gələcəyinə inanıram. Çünki, ən çətin işi-torpaqlarımızı  işğaldan tam azad  edə bildiksə, bu məsələni də inşaallah həll edəcəyik.

 "Paralel.az"