44 günlük Vяtяn müharibяsi Azяrbaycanın ailя institutunun formalaşdırdığı gяncliyin şah яsяridir

 Yenilяşяn dünyada gedяn qloballaşma prosesi, ciddi ekoloji problemlяr, elm vя texnologiyanın sürяtli inkişafı Azяrbaycanın sosial-iqtisadi hяyatına istяr-istяmяz öz tяsirini müxtяlif formada göstяrir. Sürяtlя gedяn bütün bu dяyişikliklяr ölkяdя böyü-yяn gяnc nяslin tяrbiyяsinя fяrqli nöqteyi-nяzяrdяn yanaşmanı tяlяb edir. Cяmiyyяtdя fiziki, psixi, mяnяvi cяhяtdяn sağlam vя yaradıcı tяfяkkürя malik Azяrbaycan vяtяndaşının formalaşmasına nail olmaq üçün bu gün tяlim, tяrbiyя vя tяhsil sistemindя яsaslı yeniliklяrя xüsusi önяm verilmяsi zamanın tяlяbinя çevrilib.

Quruluşundan vя formasiyasından asılı olmayaraq istяnilяn dövlяt öz gяlяcяyini tяmin etmяk üçün savadlı, geniş dünyagörüşünя malik, vяtяnpяrvяr ruhlu gяncliyin yetişmяsinя çalışır. Lakin milli dövlяtlяrin arzuladıqları gяncliyя яlavя etdiyi dяyяr isя milli-mяnяvi dяyяrlяrя sadiqliyidir. Azяrbaycanın milli-mяnяvi dяyяrlяri isя яsasяn dünyanın humanizm dяyяrlяri ilя demяk olar ki, üst-üstя düşür. Azяrbaycanın milli mяnяvi dяyяrlяrinin özяyini valideyinя, müяlimlяrя (ustada), vяtяnя, dövlяtя hörmяt vя sяdaqяt tяşkil edir. Gяnclяrimizin bu ruhda tяrbiyяsi Azяrbaycanda mяhz, ailяdяn başlayır, ailя Azяrbaycan cяmiyyяti üçün ibtidai insanlıq, vяtяndaşlıq mяktяbidir. Cяmiyyяt üçün yetişdirilяn gяnc ilk tяrbiyяni ailяdя alır vя o, burada milli dяyяrlяrlя yüklяnmяyя başlayır. Əslindя, milli mяnsubiyyяt genetik xüsusiyyяt deyil, milli xüsusiyyяtlяr insandan insana genlя ötürülmür. Yяni, yeni doğulan körpя heç bir millяtя mяnsub deyil, o, hansı mühitdя, hansı millяtin яhatяsindя böyüyürsя, hяmin millяtя aid fяrdя çevrilir. Bu baxımdan hяr bir Azяrbaycan ailяsini azяrbaycanlı yetişdirяn tяrbiyя ocağı adlandırmaq olar. Azяrbaycanda vяtяndaş yetişdirяn ibtidai mяktяb - ailя institutu dünyanın яn mükяmmяl tяbii institutlarından biri, bяlkя dя birincisidir. Mяhz buna görя dя, Azяrbaycana qarşı olan qüvvяlяr hяmişя ailя institutunu hяdяfя alır. Mяsяlяn, Azяrbaycanda bir vaxtlar яlçatmaz dяyяr kimi tяqdim edilяn "Avropa mяdяniyyяti"ni vя Avropanın bir çox hяrяkatlarını ölkяmizdя çiçяklяndirmяk istяyяnlяrin birinci hяdяfi dя ailя institutları oldu. Son zamanlar Azяrbaycanda geniş tяbliğ edilяn "Feminist" qadın hяrяkatının da başlıca hяdяfi Azяrbaycandakı ailя institutunun darmadağın edilmяsidir. Hяr bir millяtin vя dövlяtin, hяtta regionun milli-psixoloji mentaliteti vя ondan doğan xüsusiyyяtlяri var. Hяmin millяt vя ya region öz milli-psixoloji xüsusiyytlяri çяrçivяsindя inkişaf etmяlidir. Yяni, Azяrbaycan gяncinin inkişaf etmяsi üçün o, mütlяq "Feminist" hяrяkatına qoşulmağı hяdяflяmяlidir? Azяrbaycan gяnci bu hяrяkatsız daha rяvan inkişaf yolu tuta bilяr. Çünki bu hяrяkat bizim milli mentalitetimizя uyğun gяlmir. Azяrbaycanda ailяnin ağsaqqalı mяnяvi baxımdan, yaşından asılı olmayaraq ailя üzvlяrinin hяrяkяtlяrinя görя bu vя ya digяr şяkildя cavabdeh sayılır. Lakin Avropada vя digяr ölkяlяrdя belя deyil, ailя üzvlяrinin yaşı 18-i keçibsя, hяmin ailя üzvü öz hяrяkяtlяrinя görя, yalnız özü mяsuliyyяt daşıyır. Bu isя azadlıqdan daha çox özbaşınalığa gяtirib çıxarır ki, o da cяmiyyяtin formalaşmasında öz fяsadlarını göstяrir. Ailя institutu cяmiyyяtin formalaşmasında mяsuliyyяti artıraraq, ictimai qınaq sisteminin güclяnmяsinя vя möhkяmlяnmяsinя şяrait yaradır. Buna bяnzяr sistemlяr müxtяlif xalqlarda, яsasяn dя türksoylu xalqlarda bяzi fяrqlяrlя mövcuddur.

Başlanmasının birinci il dönümünü bir neçя gün яvvяl qeyd etdiyimiz, bütün dünyanı heyrяtя salan, hяrbi ekspertlяrin hяlя dя araşdırma obyekti olan 44 günlük Vяtяn müharibяsi Azяrbaycanın ailя institutunun formalaşdırdığı gяncliyin şah яsяri sayıla bilяr. Bu gün "Vяtяn sağ olsun!" deyя Azяrbaycan bayrağını öpüb gözlяri üstünя qoyan şяhid valideyinlяrinin bu hяrяkяti çağdaş Azяrbaycan gяncliyinя yeni bir dяrs oldu. Ailя başçıları, ata vя ya ana «mяnim oğlum niyя hяlak oldu demir», deyir ki, «mяnim oğlum Vяtяn uğrunda şяhid oldu, oğulları Vяtяni qorumaq» üçün böyütmüşük, bяslяmişik! «Bяli, budur Azяrbaycanın mükяmmяl tяmяllяr üzяrindя qurulan ailя institutunun müasir gяncliyя verdiyi mesaj.

Azяrbaycanda formalaşan ailя institutu vя onun yetişdirdiyi vяtяnpяrvяr gяncliyinin daha da inkişaf etdirilmяsi üçün яn yaxşı vasitя onlara dövlяt dяstяyidir. Bu gün gяnclяrя dövlяt dяstяyi elя sяviyyяyя çatdırılmalıdır ki, hяr bir gяnc dövlяti öz arxası, dayağı saysın. Bu müasir gяnclяr üçün яn mükяmmяl vяtяnpяrvяrlik tяbliğatı olardı. Avropa ölkяlяrindя ailя institutu olmasa da, gяnclяrя vя bütün vяtяndaşlara dövlяt dяstяyi yüksяk sяviyyяdяdir. Mяhz, avropalıların vяtяnpяrvяrlik hissinin яsas hяrяkяtverici qüvvяsi dя, dövlяtin vяtяndaşlara yaxından dяstяk göstяrmяsi, onun bütün hяyatı vacib qayğılarını qarşılamasıdır. Başqa sözlя desяk, avropalıların vяtяnpяrvяrlik hisslяrinin яsasında yalnız dövlяtin onlara göstяrdiyi qayğı dayanır. Azяrbaycanda isя bu hiss daha çox mяnяvi dayaqlara söykяnir, buraya maddi dяstяk dя яlavя edilsя, güc birя-beş arta bilяr.

Bu gün bütün dünyanın hяrbi ekspertlяri İkinci Qarabağ savaşının hяrb tarixindя etdiyi çevrilişin sяbяblяrini vя hяrяkяtverici qüvvяlяrini araşdırarkяn ailя institutu vя onun yetişdirdiyi cяsur gяnclik diqqяt mяrkяzindяdir. Dostlarımız araşdırarkяn fяxr edir, düşmяnlяrimiz isя vahimяyя düşяrяk, Azяrbaycan gяnciyinin vяtяnpяrvяrlik ruhunu sındırmaq üçün yollar axtarır. Atalar yaxşı deyib, "axtaran tapar". Azяrbaycan gяnclяrinin 44 günlük Vяtяn müharibяsindя göstяrdiklяri sücaяtdяn vahimяyя düşяn düşmяnlяrimiz gяnclяrimizin döyüş яzmini sındırmaq üçün ölkяdя narkomaniyanın genişlяnmяsinя hяr cür rяvac verirlяr. Bu gün ölkяdя яsasяn gяnclяr vя yeniyetmяlяr arasında yayılan narkomaniyanın genişlяnmяsinin яsas sяbяbi dя, mяhz budur. Azяrbaycan gяncliyinin bяlasına çevrilяn narkomaniyanı durdurmaq üçün xüsusi hibrid institutlar yaradılmalıdır. Hяmin institutlarda vяtяndaş cяmiyyяti ilя dövlяt orqanları birgя kompleks layihяlяr hяyata keçirmяli, narkomaniyaya qarşı mübarizяnin metodları üzяrindя işlяmяlidirlяr. Müasir mяrhяlяdя funksionlaşan cяmiyyяtlя birtяrяfli qaydada işlяmяk olduqca çяtindir. Ona görя dя, bunun üçün xüsusi proqramlar hazırlanmalı, bu istiqamяtdя çalışan qurumlar koordinasiyalı şяkldя fяaliyyяt göstяrmяlidir. Yalnız bu halda mяkirli düşmяnlяrimizin çirkin planlarının qarşısını ala bilяrik.

Akif Nяsirli

 Yazı  Azяrbaycan
Respublikasının Medianın
İnkişafı Agentliyinin maliyyя dяstяyi ilя çap olunub