Paralel.az xəbər verir ki, rusiyalı hərbi-ekspert Aleksandr Xramçixin KTMT-də münasibətlərin istənilən səviyyədə olmadığını söyləyib. Ekspertin fikrincə, Rusiyanın misilsiz çəkisi və təsiri nəzərə alınmaqla, təşkilata sədrlik obyektiv səbəblərə görə formal xarakter daşıyır. Buna görə də təşkilat daxilində əməkdaşlığı və üfüqi əlaqələri inkişaf etdirməyə ciddi ehtiyac var: “Sədrlik bir-bir dəyişir, amma hər bir üzv-dövlət bundan istifadə edirmi? Mən indiyə qədər heç bir ölkənin sədrlikdən xüsusi bir iştirakı olduğunu görmədim. Faktiki olaraq hamı başa düşür ki, rəsmi sədr kim olmasından asılı olmayaraq, KTMT-nin əsl sədri bu və ya digər şəkildə Rusiyadır. Ermənistan sədrliyi dövründə bu suala cavab vermək üçün əslində, nə edə bilər?”. Ekspert KTMT-nin əsas vəzifəsini xatırladaraq deyib ki, qurumda hərbi-siyasi ittifaq, üzv dövlətlər arasında üfüqi əlaqələr qurulmur. Səbəb isə KTMT-nin postsovet məkanında lider dövləti olan Rusiyanın qeyri-mütənasib çəkisi və təsiridir: “KTMT-də Rusiya var. Üstəlik, qalan iştirakçılar arasında xüsusi bir əlaqə yoxdur. Səbəb Rusiyanın potensialının digər üzvlərin potensialından daha böyük olmasıdır. Belə çıxır ki, KTMT NATO-nun ən pis versiyasıdır. NATO-nun ən nüfuzlu ölkəsi ABŞ-dır. KTMT-nin vəziyyətində Rusiyanın özəlliyi ondadır ki, Rusiya da digər üzv dövlətlər arasında ərazi halqasıdır”. A.Xramçixinə görə, təşkilat daxilində əməkdaşlığın niyə dərinləşməməsi məsələsi ilk növbədə Rusiyaya ünvanlanmalıdır: “Əvvəldən

hər kəs Rusiyanın təhlükəsizliyi təmin etməsini istəyirdi, amma konkret bir şey etmək niyyətində deyildilər. Bu baxımdan NATO ilə ortaq cəhətlər çoxdur. Başqa sözlə desək, NATO vəziyyətində ABŞ-dan asılı olmayaraq, KTMT-də isə Rusiyadan asılı olmayaraq üfüqi bağlar yoxdur. Bu səbəbdən təşkilatın mövcudluğunun səbəbinin nə olduğunu başa düşmək üçün bütün bunları yenidən nəzərdən keçirmək lazımdır ki, bu varlıq davam etməlidirmi? Əgər belədirsə, onda hansı formada davam etməlidir?”.

Ermənistanın KTMT-nin inkişafına nə qədər ehtiyacı olduğuna ekspertin cavabı belə olub ki, Ermənistan hər şeydən əvvəl Rusiya Federasiyası ilə hərbi-siyasi əlaqələrini gücləndirməlidir. Xəbərə görə, sentyabrın 16-da Düşənbədə KTMT Kollektiv Təhlükəsizlik Şurasının iclasında Ermənistan quruma sədrlik edib. Nikol Paşinyan 2021-2022-ci illərdə KTMT-yə sədrlik dövründə tərəfdaşların təşkilatın dinamik inkişafına yönəlmiş birgə işlərə diqqət etmələrini təklif edib. O, xarici siyasət koordinasiyasının dərinləşdirilməsi və qarşılıqlı yardımın davam etdirilməsinə, KTMT üzv dövlətlərin maraqlarına toxunan beynəlxalq və regional məsələlərə sistemli yanaşmaların inkişafına önəm verib. Paşinyanın sözlərinə görə, KTMT qüvvələrinin döyüş effektivliyinin, döyüş hazırlığının və hərəkətliliyinin səviyyəsini yüksəltmək üçün Ermənistan KTMT üzv ölkələri ilə sıx əməkdaşlıq etmək niyyətindədir: “KTMT-nin kollektiv qüvvələrinin potensialı modernləşdirilməli, inkişaf etdirilməlidir. O cümlədən, pilotsuz birləşmələrlə, müasir vasitələrlə təchiz olunmalı və liderliyi artırılmalıdır”.

Nigar