Paralel.az xəbər verir ki, bəzi elm adamları neandertalların yox olmasında kromanons əcdadlarımızı günahlandırır. Digərləri isə onların Avropada “Homo sapiens”in ortaya çıxmasından əvvəl yox olduğunu düşünürlər. Rusiya mətbuatı yazır ki, son neandertaller 40 min il əvvəl Yer üzündə yaşayıblar. Əksər mütəxəssislərin fikrincə, onlar ümumi bir səbəbdən - o dövrdə Afrikadan Avropa və Yaxın Şərqə gələn “Homo sapiens” səbəbiylə məhv olublar. Mütəxəssislər neandertalların aclıq içində olduğunu, sıxışdırıldığını, xəstəliklərdən əziyyət çəkdiyini də qeyd ediblər. Cənubi Koreya alimləri tərəfindən yaradılan bir kompüter modelinə görə isə Homo neandertalensisin yox olma ssenarisi yeganə mümkün variantdır. Ani iqlim dəyişiklikləri və s. belə bir nəticə verə bilməzdi. Qeyd edilib ki, onların məhvində daha inkişaf etmiş, sağlam kromanonslar günahkardır. Neandertalların və “Homo sapiens”in Cənubi Koreya alimləri tərəfindən yaradılan şəkli, neandertalların tədricən kromanyonlarla necə əvəz olunduğunu göstərir. Neandertalların və müasir insanların yaşadığı Vasco-Cantabriadaki (Şimali İspaniya və Cənubi Fransa) 17 yerdə fauna qalıqlarını araşdıran ispan arxeoloqlarının son işləri də dolayısı ilə təsdiqlənib.

Məlumatda qeyd edilib ki, Homo neandertalensis bir neçə min il əvvəl yoxa çıxıb. Alimlərin fikrincə, kromanonslar yırtıcıların arxasınca uzun məsafələr qət ediblər. Neandertallar isə düşərgələrindən çox uzaqlara getməməyi üstün tutublar, çünki onlar ətraf mühit şəraitindən daha çox asılı idilər, çox zaman ac qalırdılar. Bu mənada, onların aralarındakı yamyamlıq epizodları da dilə gətirilir.

Milli Elmi Tədqiqatlar Mərkəzinin Aix-Marseille Universiteti və Fransız Qan Təşkilatının əməkdaşları isə tarixdən əvvəlki insanların qan qruplarını aydınlaşdırmaq istəyib. Denisova mağarasında və Denisovada, Chagyrskaya mağaralarında, Xorvatiyadakı Vindia mağarasında üç neandertalın genomları təhlil edilib. Söhbət burda 130-45 min il əvvəl yaşayan qadınlardan gedirdi. Paralel olaraq, Rh faktoru üzərində aparılan bir araşdırma hamiləlik dövründə bu prehistorik insanların fetal uyğunsuzluq riskinin yüksək olduğunu ortaya qoyub. Bir qayda olaraq, bu, hemolitik xəstəliyə gətirib çıxarır. Qan qruplarının təhlili Avrasiya neandertallarının və Denisovalıların Afrika mənşəli olduğunu göstərib. Əlavə olaraq, bir cüt xromosomun eyni yerlərində yerləşən eyni genin variantlarını adlandırdıqları kimi, neandertallarda və qədim bir avstraliyalıda tapılıb. Elm adamları bunun fərqli populyasiyalar arasındakı qarışıq hadisələri, “Homo sapiens”in Ərəbistan yarımadası boyunca Avstraliya və Okeaniyaya doğru erkən dağılmasını göstərdiyini qeyd edib. Tədqiqatçılar qədim insanların populyasiyalarında uyğun genlərin seçilməsinin çox güman ki, təbii seçmə təzyiqi, müəyyən yoluxucu xəstəliklərə qarşı müqavimət əldə etməsiylə əlaqəli olduğuna inanıb. Xüsusilə, neandertallarda və Denisovalılarda norovirus infeksiyasına müqavimət göstərən xüsusi allellər aşkar edilib. Bundan əlavə, neandertalların aşağı genetik müxtəlifliyi də təsdiqlənib. Bunun səbəbi də iqlim dəyişikliyi nəticəsində onların coğrafi təcrid edilməsiylə bağlıdır.

Nigar