Paralel.az xəbər verir ki, neyromediator və ya neyrotransmitterlər beyindəki sinir siqnallarını ötürən kimyəvi maddələrdir. Hər neyrotransmitterin də yerinə yetirdiyi bir sıra funksiyalar var. Bu xüsusi neyrotransmitterlərin səviyyələri ilə uşaqların və gənclərin riyazi bacarıqları arasındakı əlaqə Oksford Universitetinin alimləri tərəfindən öyrənilib. Qeyd edilib ki, beyindəki həyəcan və inhibə səviyyələri uşağın inkişafının kritik dövrlərində öyrənmə prosesi ilə birbaşa əlaqəlidir.

Psixologiyadakı kritik dövrlərə insan beyninin müəyyən bacarıqlara yiyələnməyə maksimum uyğunlaşdığı müəyyən bir yaş deyilir. Bir uşağın həyatının müxtəlif dövrləri də cürbəcür mürəkkəblik bacarıqları əldə etmək üçün əlverişlidir. Tədqiqat müəllifləri 255 könüllünün beynindəki GABA və glutamat səviyyələrini ölçüb ki, onların arasında həm altı yaşlı uşaqlar, həm də universitet tələbələri olub. Tədqiqat iştirakçıları iki riyazi testdən də keçib və bu testlərin nəticələri sinir sistemlərindəki neyrotransmitterlərin səviyyəsi ilə müqayisə edilib. Tədqiqatçılar araşdırmanın gənc iştirakçılarında sol intra-parietal sulkusda (yarımkürənin yuxarı lateral səthində bir qat) artan GABA səviyyəsinin riyaziyyat testində daha yaxşı nəticələrlə əlaqəli olduğunu tapıb. Böyüklərdə isə vəziyyət tamamilə əksinə olub. Yəni kiçik uşaqlar üçün sinir sisteminin inhibisyonu riyazi problemlərin həllində kömək edir, ancaq bu, böyüklər üçün yalnız mane olur.

İştirakçılar bir il yarım fərqlə riyaziyyat testlərindən keçib. Tədqiqatçılar iştirakçıların sonrakı riyazi müvəffəqiyyətinin işin

başlanğıcındakı iki neyrotransmitter səviyyəsindən proqnozlaşdırıla biləcəyini nümayiş etdirmək imkanı əldə edib.

GABA, glutamat və öyrənmə arasındakı əlaqə haqqında əvvəlki tədqiqatların çoxu laboratoriya gəmiricilərində aparılıb. Bu təcrübələrin nəticələri insanların əsas məktəb biliklərini necə əldə etdiklərinə birbaşa tətbiq edilə bilməz. PLOS Biology jurnalında dərc olunan bu uzunmüddətli araşdırmanın nəticələri göstərir ki, neyroplastikanın beyin həyəcanı və inhibisyonu ilə əlaqəsi yaşa görə dəyişir. İşin müəllifləri qeyd edirlər ki, təhsil proqramları hazırlanarkən bu xüsusiyyət nəzərə alınmalıdır. O da qeyd edilib ki, kefir hipokampustakı GABA konsentrasiyasının artmasına kömək edir və bu da yaddaşın yaxşılaşmasına səbəb olur. Beyində GABA səviyyəsinin azalmasının autizmlə əlaqəli olduğu da söylənilib.

Nigar